Wykwity na tynku

Wewnątrz pomieszczenia, na ścianie murowanej, między bloczkami ściennymi zaznaczają się na ciemno spoiny.
Jaka jest tego przyczyna?
Powstają tu tzw. mostki termiczne. Z powodu zbyt małej izolacyjności termicznej ściany zaznaczają się na niej spoiny wykonane z zaprawy. Wskutek nasilonego przepływu ciepła przez spoiny i silnej dyfuzji pary wodnej osadza się w tych miejscach więcej kurzu.

Wyschnięta plama po zacieku na otynkowanym suficie ma widoczne żólto-brązowe obwódki. Jaka może być ich przyczyna? Wnikająca w tynk woda wypłukiwała z piasku zaprawy rozpuszczalne sole żelaza, które wraz z wodą przedostały się na powierzchnię warstwy tynku. Woda odparowała, a sole żelaza pozostały jako barwne obwódki.

Jakie sole pojawiają się w postaci wykwitów na tynkach?
W postaci wykwitów pojawiają się węglany, siarczany, azotany i chlorki. Chlorki ujawniają się jako wilgotne plamy, gdyż te sole są silnie higroskopijne.

W jaki sposób z powodu zanieczyszczenia środowiska tworzą się wy lewity siarczanowe?
W zanieczyszczonym powietrzu powstaje dwutlenek siarki (SO2), utleniający się na trójtlenek siarki (SO3), który w połączeniu z wodą tworzy kwas siarkowy (H2SO4). Ponieważ kwas siarkowy jest mocniejszy niż zawarty w spoiwie tynku kwas węgłowy, ten ostatni jest z węglanu wapnia wypieramy i powstaje siarczan. Siarczany mogą także wytrącać się z wody gruntowej podciąganej kapilarnie przy niedostatecznej izolacji poziomej; mogą też powstawać podczas wypalania spoiwa.

Jakie skutki dla tynku może spowodować obecność siarczanów? Siarczany są łatwo rozpuszczalne w wodzie, zatem jest możliwy rozkład spoiwa, co z kolei prowadzi do zmniejszenia wytrzymałości tynku.
Siarczany mogą krystalizować w postaci wykwitów. Wskutek naprężeń wywołanych hydratacją i krystalizacją soli jest możliwe powstawanie odprysków tynku.

Proszę scharakteryzować oddziaływanie chlorków na tynki Chlorki są silnie higroskopijne (hydrofilowe). Dlatego w tynkach je zawierających, przy dużej wilgotności powietrza pojawiają się lekkie wilgotne plamy. Poza tym, wskutek naprężeń wywołanych hydratacją i krystalizacją jest możliwe odpadanie tynku.

Proszę wyjaśnić, w jaki sposób na tynkach mogą powstawać groźnie wyglądające wykwity azotanowe.

Azotany tworzą się w budynkach inwentarskich, w których wydzielają się związki zawierające azot (amoniak i mocznik). Związki te, w połączeniu z tlenem, działają na materiały zawierające wapń wg następującej reakcji:

Ca(OH)2 + 2NH3 + 4O→   Ca(N03)2 • 4H2O

wodorotlenek + amoniak + tlen = uwodniony azotan wapnia

Na otynkowanej elewacji pojawiają się silne wykwity.

W jaki sposób można pewnie określić ich charakter?

1.    Dowód na obecność węglanów:

Roztartą masę tynku zawierającego wykwity należy zmieszać z 10-procentowym roztworem kwasu solnego. Jeśli w tynku są zawarte węglany, w wyniku zdecydowanej reakcji (burzenie się) będzie się wydzielał dwutlenek węgla jako bezwonny gaz.

2.    Dowód na obecność chlorków, siarczanów i azotanów:

Sole te można zidentyfikować za pomocą różnych wskaźników, dostępnych w sklepach z odczynnikami chemicznymi. Zwykle wskaźniki te umożliwiają również określenie koncentracji tych soli. Drugą możliwością jest przeprowadzenie analizy chemicznej.