Zasadowość tynku jest skutkiem obecności w nim wodorotlenku wapnia (ługu wapniowego). Miarodajna jest przy tym zawartość rozpuszczalnego w wodzie wodorotlenku wapnia.

Jakie uszkodzenia mogą się pojawić wówczas, gdy zewnętrzna powłoka słabiej przepuszcza parę wodną, niż mur i tynk?
Może nastąpić odpadanie powłoki. W powłokach bardzo pęczniejących, np. farbach dyspersyjnych, jest także możliwe tworzenie się pęcherzy.

Ściana murowana z cegły grubości 24 cm jest pokryta 2-centymetrową warstwą tynku. Trzeba na nią nanieść warstwę tynku syntetycznego grubości 3 mm. Proszę obliczyć, czy z powodu dyfuzji pary wodnej mogą powstać uszkodzenia tynku pierwotnego. Opór dyfuzji warstwy stanowiącej zagruntowanie można pominąć.
Wartości oporu dyfuzji poszczególnych materiałów:
Cegła: 10
Tynk mineralny: 11
Tynk syntetyczny: 300

Obliczenie oporu dyfuzji dla poszczególnych warstw przegrody (sd)
Opór dyfuzji = współczynnik dyfuzji x grubość warstwy, w m.
Opór dyfuzji ściany murowanej z cegły = 10 • 0,24 m = 2,40 m.
Opór dyfuzji tynku mineralnego = 11 • 0,02 m = 0,22 m.
Opór dyfuzji tynku syntetycznego – 300 • 0,003 m = 0,90 m.

Tynk syntetyczny ma niższy opór dyfuzji pary wodnej niż mur z cegły. Oznacza to, że para wodna przenikająca przez mur z cegły przechodzi również przez warstwę tynku syntetycznego. Nie należy zatem oczekiwać uszkodzeń spowodowanych dyfuzją pary wodnej.

Przeprowadzając konserwację elewacji budynku, stwierdzono rysy o charakterze dynamicznym. Jakie mogą być przyczyny powstawania tych rys? Powstawanie tzw. rys dynamicznych w budowli wynika na ogół z błędów konstrukcyjnych, np. z braku przerw dylatacyjnych, ale także z ruchów lub drgań podłoża.

Każda rysa, nie tylko włoskowata, powstaje w wyniku skurczu.

Możliwe przyczyny tworzenia się rys w spoinach. Rysy takie tworzą się, gdy:

1)    kurczą się źle ułożone cegły;

2)    nie są wypełnione duże spoiny między cegłami;

3)    podkład pod tynk, np. lekkie płyty z wełny drzewnej, są niewłaściwie zamocowane, a ich złącza nie są odpowiednio wzmocnione;

4)    naniesiono zbyt mało warstw tynku (dotyczy to szczególnie tynków gładkich).

Rysy włoskowate tworzą się w tynku wówczas, gdy:

1)    tynk naniesiono zbyt grubymi warstwami;

2)    tynk naniesiono na wilgotny podkład;

3)    zaprawa zawierała zbyt dużo wody;

4)    tynk zbyt mocno zacierano, wskutek czego zwiększyła się zawartość wody w jego wierzchniej warstwie;

5)    tynk zbyt szybko wysechł.

Na przeznaczonym do malowania nowym tynku pojawiają się na dużych powierzchniach nysy siatkowe. Jakie mogą być tego przyczyny?

Rysy siatkowe powstają z powodu różnic w naprężeniach między poszczególnymi warstwami tynku. Różnice naprężeń powstają z kolei wskutek:

1)    nakładania tynków o dużej zawartości spoiwa na tynki ubogie w spoiwo;

2)    zastosowania kruszywa o nieprawidłowym uziarnieniu;

3)    zastosowania nieodpowiednich dodatków lub w zbyt dużej ilości;

4)    obróbki zapraw gipsowych, gdy te już związały.

Poza tym, zawartość cząstek ilastych w piasku dodawanym do zaprawy może powodować powstawanie rys o bardzo dziwnych kształtach.

Przyczyny niedostatecznej wytrzymałości tynku mogą być następujące:

1)    zaprawa zawiera za mało spoiwa;

2)    tynk wysychał za szybko, nie mając dostatecznej ilości dwutlenku węgla, koniecznej do twardnienia (dzieje się tak, gdy tynkowanie odbywa się w prażącym słońcu lub gdy podłoże zbyt szybko wchłania wodę zawartą w zaprawie);

3)    piasek w zaprawie zawiera zbyt dużą ilość pyłów;

4)    tynk z zaprawy grupy Pla pokryto powłokami dyspersyjnymi.