Podstawowymi czynnikami wywołującymi przemieszczanie się dymu w obiekcie budowlanym są:
– efekt kominowy,
– ciepło emitowane w trakcie pożaru,
– warunki atmosferyczne, szczególnie wiatr i temperatura,
– działanie systemów mechanicznego transportu powietrza.
W obrębie pomieszczenia objętego pożarem obserwuje się unoszenie dymu pod sufit, a następnie jego rozprzestrzenianie poziome, z jednoczesnym wzrostem objętości wywołanym konwekcją otaczającego powietrza do przepływającej chmury dymu. Rozprzestrzeniający się dym ma tendencję do opanowywania całej dostępnej kubatury. Przy założeniu stałej objętości i szczelności pomieszczenia, wzrost temperatury wywołany emisją ciepła przez płomienie powoduje wzrost ciśnienia. Nadciśnienie wytworzone w pomieszczeniu objętym pożarem w połączeniu z niepełną szczelnością przegród budowlanych, z jaką mamy do czynienia w praktyce, powoduje wydostawanie się dymu na zewnątrz. W rezultacie, w pomieszczeniu wytworzone zostają dwie strefy ciśnienia oddzielone płaszczyzną neutralną, o ciśnieniu równym ciśnieniu panującemu na zewnątrz pomieszczenia. W miejsce wydobywającego się w górnej strefie dymu, dołem zasysane jest świeże powietrze dostarczające tlen podsycający proces spalania. Wysokość usytuowania płaszczyzny neutralnej zależna jest od parametrów pożaru i wielkości nieszczelności.
W budynkach wysokich istnieje dodatkowe ryzyko rozprzestrzeniania się dymu w kierunku pionowym. Jest ono spowodowane ciągiem kominowym i zależy od różnicy temperatury wewnątrz i na zewnątrz budynku. Głównymi drogami pionowej migracji dymu są klatki schodowe, szyby windowe i różnego rodzaju szachty instalacyjne. Zjawisko to jest bardzo niekorzystne ze względu na ograniczenie możliwości prowadzenia ewakuacji klatkami schodowymi i możliwość rozprzestrzenienia się dymu na wiele kondygnacji. Gradient ciśnienia wywołany różnicą temperatury jest szczególnie istotny w okresach zimowych. Warunki atmosferyczne, a w szczególności wiatr, mogą w przypadku nieszczelnej konstrukcji, wywołać dodatkowy, poziomy przepływ powietrza w budynku. W sytuacji powstania pożaru po stronie nawietrznej budynku, może to mieć znaczący wpływ na przemieszczanie się dymu. Efekt działania wiatru może zostać dodatkowo spotęgowany, jeżeli ze względu na wysoką temperaturę, w pomieszczeniu objętym pożarem zostaną zniszczone okna.